Àkótán
Ìwádìí Impulse Oscillometry (IOS) jẹ́ ọ̀nà tuntun tí kò ní ìpalára fún ṣíṣàyẹ̀wò iṣẹ́ ẹ̀dọ̀fóró. Láìdàbí ìwádìí spirometry àtọwọ́dá, èyí tí ó nílò ìṣiṣẹ́ ìtújáde tí a fipá mú àti ìfọwọ́sowọ́pọ̀ aláìsàn pàtàkì, IOS ń wọn ìdènà ìtújáde èémí nígbà tí a bá ń mí ẹ̀mí ìgbì omi tí ó dákẹ́ jẹ́ẹ́. Èyí mú kí ó ṣe pàtàkì fún lílò fún àwọn ọmọdé, àwọn àgbàlagbà, àti àwọn aláìsàn tí kò lè ṣe spirometry tí ó ṣeé gbẹ́kẹ̀lé. Àpilẹ̀kọ yìí ṣe àtúnyẹ̀wò àwọn ìlànà, àwọn pàrámítà pàtàkì, àwọn ìlò ìṣègùn, àwọn àǹfààní, àti àwọn ìdíwọ́ ti IOS nínú ìṣègùn ìtújáde òde òní.
Ifihan
Àwọn ìdánwò iṣẹ́ ẹ̀dọ̀fóró (PFTs) ṣe pàtàkì fún ṣíṣe àyẹ̀wò àti ìṣàkóso àwọn àrùn ẹ̀dọ̀fóró. Spirometry, ìwọ̀n wúrà, ní àwọn ààlà nítorí pé ó gbára lé ìsapá àti ìṣọ̀kan àwọn aláìsàn. Impulse Oscillometry (IOS) ti di ọ̀nà àfikún àti ọ̀nà àfikún tó lágbára tí ó borí àwọn ìpèníjà wọ̀nyí nípa bíbéèrè fún ẹ̀mí àìṣedéédé nìkan.
Àwọn Ìlànà ti Ìṣíṣẹ́ Ìṣíṣẹ́ Ìṣíṣẹ́
Ètò IOS lo àwọn àmì ìfúnpá kúkúrú, tí a fi ìlù lù (tí ó ní ìwọ̀n ìgbìn kékeré àti gíga, tí ó sábà máa ń wà láti 5 sí 35 Hz) sí àwọn ọ̀nà atẹ́gùn aláìsàn nípasẹ̀ ẹnu. Ẹ̀rọ náà máa ń wọn ìfúnpá àti ìṣàn tí ó ń jáde ní ẹnu ní àkókò kan náà. Nípa lílo ìlànà kan tí ó jọ òfin Ohm nínú ẹ̀rọ itanna, ó máa ń ṣírò Impedance Respiratory (Z).
Impedance Respiratory ni awọn ẹya akọkọ meji:
Agbára ìdènà (R): Apá ìdènà ní ìpele pẹ̀lú ìṣàn. Ó ṣe àfihàn àwọn ànímọ́ ìdènà ti àwọn ọ̀nà atẹ́gùn sí atẹ́gùn. Àwọn ìgbà tí ó ga jù (fún àpẹẹrẹ, 20Hz) ń wọ inú àárín, ó ń ṣàfihàn ìdènà ọ̀nà atẹ́gùn àárín, nígbà tí àwọn ìgbà tí ó kéré sí i (fún àpẹẹrẹ, 5Hz) ń wọ inú jinlẹ̀, ó ń ṣàfihàn ìdènà ọ̀nà atẹ́gùn pátápátá.
Ìdáhùnpadà (X): Apá tí ó ń mú kí ìdènà kúrò ní ìpele pẹ̀lú ìṣàn. Ó ń ṣàfihàn ìfàsẹ́yìn rírọ̀ ti àsopọ ẹ̀dọ̀fóró àti ògiri àyà (capacitance) àti àwọn ànímọ́ àìlègbéraga ti afẹ́fẹ́ nínú àwọn ọ̀nà atẹ́gùn àárín (ìdènà).
Awọn Pàtàkì Pataki ati Pataki Iṣoogun Wọn
R5: Agbára ìdènà ní 5 Hz, tí ó dúró fún gbogbo agbára ìdènà atẹ́gùn.
R20: Agbára ìdènà ní 20 Hz, tí ó dúró fún agbára ìdènà ọ̀nà afẹ́fẹ́ àárín.
R5 – R20: Ìyàtọ̀ láàárín R5 àti R20 jẹ́ àmì tó ń fi hàn pé afẹ́fẹ́ kò lè gbóná tàbí pé ó lè gbóná. Ìwọ̀n tó pọ̀ sí i fi hàn pé afẹ́fẹ́ kò ṣiṣẹ́ dáadáa.
Fres (Ìgbà tí a ń sọ̀rọ̀ nípa rẹ̀): Ìgbà tí a ń sọ̀rọ̀ nípa rẹ̀ jẹ́ òdo. Ìbísí nínú Fres fi hàn pé ó ń dí ẹ̀dọ̀fóró lọ́wọ́ àti pé ó ń le, èyí sì jẹ́ àmì àrùn afẹ́fẹ́ kékeré.
AX (Agbegbe Ìdáhùnpadà): Agbègbè ìdàpọ̀ ti ìdàhùnpadà lati 5 Hz si Fres. Ìbísí nínú AX jẹ́ àmì ìfarahàn tí ó ṣe kedere ti àìlera ọ̀nà afẹ́fẹ́ agbègbè.
Ìyípadà Agbára àti Ìyípadà Ìṣíṣẹ́ Ẹ̀dọ̀fóró nínú Ìdánwò Ìṣiṣẹ́ Ẹ̀dọ̀fóró
Àwọn ọ̀nà tí a fi agbára mú kí a máa lo agbára ìdènà afẹ́fẹ́ (FOT) àti Impulse Oscillometry (IOS) kì í ṣe ọ̀nà tí a lè gbà ṣe ìwádìí lórí rẹ̀, tí a sì ń wọ̀n ìdènà afẹ́fẹ́ nígbà tí a bá ń mí ẹ̀mí ní ìdákẹ́jẹ́ẹ́. Ìyàtọ̀ pàtàkì wà nínú irú àmì tí wọ́n ń lò láti da ètò afẹ́fẹ́ rú.
1. Ìmọ̀-ẹ̀rọ Ìṣíṣẹ́ Agbára (FOT)
Ifihan naa:Ó ń lo ìgbóhùnsáfẹ́fẹ́ kan ṣoṣo tàbí àdàpọ̀ ìgbóhùnsáfẹ́fẹ́ tí a ti sọ tẹ́lẹ̀ (ọ̀pọ̀ ìgbà) ní àkókò kan náà. Ìró yìí jẹ́ ìgbì omi sinusoidal tí ń bá a lọ.
Àṣà pàtàkì:Ó jẹ́ ìwọ̀n ìdúróṣinṣin. Nítorí pé ó lè lo ìgbóhùnsáfẹ́fẹ́ kan ṣoṣo, ó ṣe kedere fún wíwọ̀n ìdènà ní ìgbóhùnsáfẹ́fẹ́ pàtó yẹn.
2. Ìwádìí Ìṣíṣẹ́-ẹ̀rọ-ìfàmọ́ra (IOS)
Ifihan naa:Ó ń lo ìgbì ìfúnpá kúkúrú gan-an, tí ó dàbí ìfúnpá. Ìfúnpá kọ̀ọ̀kan jẹ́ ìgbì onígun mẹ́rin tí ó ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìfúnpá (láti 5Hz sí 35Hz).
Àṣà pàtàkì:Ó jẹ́ ìwọ̀n ìgbà díẹ̀. Àǹfààní pàtàkì kan ni pé ìlù kan ṣoṣo máa ń pèsè ìdènà ìdènà káàkiri ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìgbà tí ó fẹ́rẹ̀ẹ́ jẹ́ lẹ́sẹ̀kẹsẹ̀.
Ní ṣókí, bó tilẹ̀ jẹ́ pé ọ̀nà méjèèjì wúlò, ọ̀nà ìṣiṣẹ́ IOS mú kí ó yára, ó rọrùn fún aláìsàn, ó sì gbéṣẹ́ gan-an ní wíwá àwọn àrùn afẹ́fẹ́ kékeré, èyí sì ń mú kí ó gbilẹ̀ sí i.
Awọn anfani ti IOS
Ifowosowopo Alaisan Ti o kere ju: Ó nílò èémí ìdákẹ́jẹ́ẹ́ àti ìgbì omi nìkan, èyí tó mú kí ó dára fún àwọn ọmọdé, àwọn àgbàlagbà, àti àwọn aláìsàn líle koko.
Ìṣirò Àpapọ̀: Ó yatọ̀ láàárín ìdíwọ́ ọ̀nà atẹ́gùn àárín àti ti ẹ̀gbẹ́, ó sì ń fúnni ní ìwífún nípa bí ẹ̀dọ̀fóró ṣe bá ara mu.
Ìmọ́lẹ̀ Gíga fún Àrùn Afẹ́fẹ́ Kékeré: Ó lè rí àwọn ohun tí kò dára nínú àwọn ọ̀nà atẹ́gùn kékeré kí ó tó di spirometry.
O tayọ fun Abojuto: Ó gba ààyè fún àwọn ìwọ̀n tí a ń ṣe leralera àti gígùn, ó wúlò fún àwọn ìdánwò ìṣòro bronchial, àwọn ìdánwò ìdáhùn bronchiodilator, àti àbójútó nígbà oorun tàbí anesthesia.
Awọn Ohun elo Iṣoogun
Ìwádìí Ẹ̀dọ̀fóró Àwọn Ọmọdé: Ohun èlò pàtàkì, pàápàá jùlọ fún ṣíṣe àyẹ̀wò àti ṣíṣe àyẹ̀wò àrùn ẹ̀dọ̀fóró nínú àwọn ọmọdé.
Ikọ́ ẹ̀gbẹ: Ó ní àmì R5 gíga àti ìdáhùn bronchodilator tó ṣe pàtàkì. A tún ń lo IOS láti ṣe àyẹ̀wò bí ìtọ́jú ṣe ń ṣiṣẹ́ àti láti ṣàwárí àrùn tí a kò ṣàkóso nípasẹ̀ àwọn ìlànà afẹ́fẹ́ kékeré (R5-R20, AX).
Àrùn Ẹ̀dọ̀fóró Onígbà-pípẹ́ (COPD): Ó ń fi agbára ìdènà tó ga hàn, ó sì ń fa ìṣòro díẹ̀ nínú ọ̀nà atẹ́gùn (tí ó pọ̀ sí i ní R5-R20, Fres, àti AX).
Àwọn Àrùn Ẹ̀dọ̀fóró Àárín-Ìdí (ILD): Ní pàtàkì, ó máa ń ní ipa lórí ìfaradà, ó máa ń fa X5 tí kò dára jù àti Fres tí ó ga jù, èyí tí ó ń fi hàn pé ẹ̀dọ̀fóró ti dínkù (ẹ̀dọ̀fóró líle).
Ìṣàyẹ̀wò kí a tó ṣe iṣẹ́ abẹ àti Àbójútó Nínú Iṣẹ́ abẹ: Ó ń ṣe àyẹ̀wò kíákíá nípa iṣẹ́ ẹ̀dọ̀fóró, ó sì lè ṣàwárí bronchospasm tó le koko nígbà iṣẹ́ abẹ.
Ìṣàyẹ̀wò Àìlóye Àìlóye: Ó ń ran àwọn ènìyàn lọ́wọ́ láti mọ ìyàtọ̀ láàárín àwọn ìlànà ìdènà àti àwọn ìlànà tó ń dínà wọn.
Ìparí
Ìwádìí Impulse Oscillometry jẹ́ ọ̀nà ìwádìí tó gbajúmọ̀, tó sì rọrùn láti fi bá aláìsàn lò, tó ti yí ìwádìí iṣẹ́ ẹ̀dọ̀fóró padà, pàápàá jùlọ ní àwọn ènìyàn tí spirometry ti ṣòro fún. Agbára rẹ̀ láti ṣàwárí àrùn ẹ̀dọ̀fóró kékeré àti láti ṣe àgbéyẹ̀wò onírúurú ọ̀nà ìwádìí afẹ́fẹ́ mú kí ó jẹ́ irinṣẹ́ tó ṣe pàtàkì fún ìwádìí ní ìbẹ̀rẹ̀, ìrísí, àti ìtọ́jú ìgbà pípẹ́ fún onírúurú àìsàn ẹ̀dọ̀fóró. Bó tilẹ̀ jẹ́ pé ó ń ṣe àfikún dípò kí ó rọ́pò àwọn PFT ìbílẹ̀, IOS ti ní ipa tó wà títí láé nínú àwọn ohun èlò ìwádìí afẹ́fẹ́ òde òní.
Àkókò ìfìwéránṣẹ́: Oṣù Kẹ̀wàá-10-2025


